Nowotwory stały się plagą naszych czasów - są zabójcami, z którymi wciąż staramy się walczyć, ale efekty pozostawiają wiele do życzenia. W zamożnych krajach, w których udało się zminimalizować śmiertelność wynikającą z chorób zakaźnych, nowotwory stanęły na podium wśród chorób zbierających największe żniwo.
Kolejne lata badań i obserwacji uczą nas co jest przyczyną zwiększającej się częstości różnego typu nowotworów. Niektóre ich rodzaje udało się powiązać z konkretnymi czynnikami np. rak płuca jest w >95% przypadków tytoniozależny, rak szyjki macicy jest wprost powiązany z zakażeniem wirusem HPV. W innych przypadkach wciąż poszukiwane są przyczyny. WHO identyfikuje substancje, patogeny oraz zachowania, które mogą mieć działanie karcenogenne. W ostatnich latach do listy potencjalnych karcenogenów ( IARC 2A carcinogen) zaliczono pracę zmianową, ponieważ powoduje deregulację cyklu okołodobowego. W badaniach wskazuje się na zwiększone ryzyko raka piersi, prostaty, chłoniaka nieziarniczego,
TAK - jeśli sypiasz nieregularnie robisz sobie krzywdę. Bo prawda jest taka, że nie sama praca zmianowa jest tu czynnikiem sprawczym tylko nieregularny tryb życia oraz ekspozycja na światło w godzinach, kiedy powinniśmy spać. A on dotyczy nie tylko ludzi pracujących w zmiennych godzinach, ale także tych którzy często podróżują pomiędzy strefami czasowymi, próbują "odsypiać" w wolne dni niedobory snu, które zgromadzili w trakcie tygodnia lub mają zbyt "elastyczny" czas pracy. Krótkoterminowo "siedzenie po nocach" utrudnia poranne wstawanie i sprawia, że mamy problemy z zapamiętywaniem, czujemy się rozbici, wiecznie zmęczeni, gorzej funkcjonujemy społecznie i poznawczo w dni pracujące. Długoterminowe efekty takiej nieregularności mogą być dużo bardziej niebezpieczne.
Zainteresowanych tematem zachęcam do obejrzenia dwóch wykładów poprowadzonych w ramach TED Talks:
Matt Walker Sleep is your superpower! https://www.youtube.com/watch?v=5MuIMqhT8DM
Kelsey Johnson The problem of light pollution. https://www.youtube.com/watch?v=4zLmWpMDY8Q
Bibliografia:
IARC Monographs Vol 124 group. Carcinogenicity of night shift work. The Lancet Oncology. 2019, Vol 20 (8), 1058-1059.