Nie od dziś wiadomo, że dzieci zdiagnozowane ze spektrum autyzmu śpią gorzej niż ich rówieśnicy. Jednakże diagnoza ASD zwykle jest stawiania między 12 a 36 miesiącem życia i sam proces diagnostyczny, stres rodziców potencjalnie mogłyby ten sen zaburzać. Grupa amerykańskich badaczy postanowiła przyjrzeć się jak wygląda sen dzieci w badaniu prospektywnym (to znaczy, że najpierw wybrano grupę maluszków, która nie miała żadnej diagnozy i obserwowała jej rozwój, bez wdrażania żadnych interwencji). U wszystkich dzieci przeprowadzono badanie głowy rezonansem magnetycznym (MRI) w 6, 12 i 24 miesiącu życia. Dodatkowo w każdym z tych trzech momentów życia dzieci rodzice wypełniali kwestionariusze dotyczące funkcjonowania ich dzieci oraz prowadzono procedury oceniające rozwój poznawczy i społecznych badanych. W 24 miesiącu życia przeprowadzano również standardowe testy pod kątem diagnozy autyzmu. Dzieci zakwalifikowane do badania ostatecznie podzielono na 3 grupy:
1. Dzieci wysokiego ryzyka rozwoju ASD (takie które miały w najbliższej rodzinie osobę z diagnozą spektrum autyzmu), u których w trakcie trwania obserwacji zdiagnozowano ASD
2. Dzieci wysokiego ryzyka rozwoju ASD, u których nie zdiagnozowano ASD
3. Dzieci niskiego ryzyka.
Wyniki badania mogą być zaskakujące. Wyłącznie w pierwszej grupie dzieci stwierdzono istotne problemy z zasypianiem już od pierwszych miesięcy życia. Dodatkowo dzieci w wyższymi wskaźnikami problemów z zasypianiem (ISOP – infant sleep onset problems) gorzej wypadały w testach dotyczących komunikacji, umiejętności społecznych i miały gorsze wyniki w ADOS w 24 miesiącu życia. Interesującym aspektem jest również podsumowanie wyników badań MRI. Okazało się, że dzieci z wyższymi wynikami ISOP miały statystycznie inny rozwój hippokampa (struktura w mózgu odpowiadająca między innymi za pamięć, emocje). ISOP był niezależnym predyktorem zwiększonej objętości tej struktury u dzieci, których w późniejszym okresie zdiagnozowano ASD, ale u pozostałych dzieci nie było takiej korelacji.
[Zapraszam na szkolenie z zaburzeń snu u dzieci neuroatypowych- link powyżej]
Wyniki tego badania rzucają nowe światło na wczesną diagnostykę ASD. Często pierwszym dostrzeganym przez rodziców problemem dzieci z późniejszą diagnozą spektrum autyzmu są bagatelizowane zaburzenia snu. Osobiście obserwuję to w prowadzonym gabinecie snu i niejednokrotnie rozszerzam poradnictwo o sprawy daleko wybiegające poza obszar snu. Dzieci z nasilonymi problemami ze snem we wczesnym dzieciństwie, powinny być kierowane do lekarzy zajmujących się diagnozą zarówno zaburzeń snu i rozumiejących specyfikę wczesnych objawów autyzmu. Takie postępowanie umożliwia wcześniejsze rozpoznanie problemów oraz szybszą i bardziej adekwatną interwencję.
#autyzm #wczesnadiagnostyka #ASD #sen #sleepexpert #magdakaczor #rodzicielstwo #bezsenność #spanie #zdrowiepsychiczne
Opracowałam na podstawie: MacDuffie KE, Shen MD, Dager SR, Styner MA, Kim SH, Paterson S, Pandey J, St John T, Elison JT, Wolff JJ, Swanson MR, Botteron KN, Zwaigenbaum L, Piven J, Estes AM. Sleep Onset Problems and Subcortical Development in Infants Later Diagnosed With Autism Spectrum Disorder. Am J Psychiatry. 2020 Jun 1;177(6):518-525. doi: 10.1176/appi.ajp.2019.19060666. Epub 2020 May 7. PMID: 32375538; PMCID: PMC7519575.